Vrijheid
Vrijheid
Over de grens maar ook in ons eigen land is vrijheid niet altijd een vanzelfsprekendheid. De protesten in Iran, de oorlogen in Syrië en Oekraïne en de coronapandemie laten ons dit de afgelopen jaren weer zien en voelen. Vrijheid is een groot goed. Het is dan ook belangrijk om het te koesteren en actief na te streven.
De bibliotheek draagt hieraan bij door vrijheid een plek te geven in de programmering en collectie. Zo kun je bezoekers in jouw bibliotheek aan het denken zetten, de dialoog faciliteren, mensen laten ervaren wat vrijheid is en helpen om in actie te komen. Heb je inspiratie nodig voor programmering in jouw bibliotheek? Op deze pagina vind je voorbeelden uit het gehele land, fijne kijk-, lees- en luistertips en bruikbare informatie die je gemakkelijk in kunt zetten.
De vier vrijheden Wat is vrijheid? Internationaal worden de vier vrijheden, benoemd door Roosevelt in 1941, nog steeds gebruikt als basis. Het gaat over vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst, vrijheid van gebrek en vrijheid van vrees. In iedere tijdsgeest en plaats in de wereld zullen mensen hier een eigen betekenis aan geven. Dat maakt dat het gesprek over vrijheid essentieel blijft. Je kunt de toespraak van Roosevelt hier luisteren.
“Eén van onze grootste vrijheden is hoe we op dingen reageren, zei de mol.”
Charlie Mackesy – De jongen, de mol, de vos en het paard
Een goed moment Op 5 mei vieren we dat Nederland sinds 1945 vrij is van oorlog. Een mooi moment om in jouw bibliotheek stil te staan bij vrijheid. Natuurlijk zijn er nog meer dagen in het jaar om het thema aan het licht te brengen. Denk bijvoorbeeld aan 10 december, de Dag van de Mensenrechten, waar je Amnesty International kunt uitnodigen voor een mensenrechtendialoog of een schrijfmarathon. Of Keti Koti in de maand juni zoals bibliotheek Neude in 2022 deed voor jong en oud rondom kolonialisme en slavernij. Welk moment kies jij?
Uitgelicht
Vrijheidscolleges: Vrijheid kan niet zonder jou!
Stichting Vrijheidscolleges maakt sinds 2013 programma’s over leven in oorlog en conflict, democratie en rechtstaat en koppelt dit met bekende sprekers aan actuele thema’s die een jong en divers publiek aanspreken.
Vrijheidscolleges hebben als overkoepelend motto ‘Vrijheid kan niet zonder jou’. In dit motto zit een onderliggende call-to-action aan de bezoekers; een oproep om actief mee te werken aan de vrijheden die op dit moment gelden. Wil jij een spreker uitnodigen? Dit zijn de sprekers van 2024.
Het Wat-denk-je-nu-écht-van-LHBTIQA+?- Stemhokje.
Een stemhokje. Aan de buitenkant beplakt met stellingen in de vorm van verkiezingsposters. Aan de binnenkant de uitstraling van een stemhokje. Een plek waar je het gordijn achter je dichttrekt en nu eens écht kan aangeven wat je van LHBTIQA+’ers vindt, zonder sociaal wenselijke antwoorden omdat er iemand mee kijkt. Een hoe-LHBTIQA+-inclusief-ben jij-zelftest in de vorm van een computerspel. Het stemhokje kan ingezet worden tijdens debatten, interactieve bijeenkomsten of op evenementen van uiteenlopende organisaties. Het stemhokje komt met minimaal één begeleider en kan ook geboekt worden met een uitgebreid educatieprogramma. Voor meer informatie, kijk op www.rainbowcollective.nl/stemhokje
Subsidie
Vfonds investeert in vrede Kan je wel wat financiële ondersteuning gebruiken? Vfonds steunt projecten en organisaties die bijdragen aan een sterke democratische rechtsstaat en een vreedzame samenleving in Nederland. Mogelijk zit er een interessante subsidie voor jou tussen.
Vrijheid in beeld
Freedomline Eén van de projecten die Vfonds ondersteunt is Freedomline, waarbij filmmakers die strijden voor vrede en vrijheid een podium krijgen. De films zetten aan tot dialoog. In de prijzen bij International Film Festival Rotterdam vielen Endless Borders, Le Spectre De Boko Haram en Munnel. Goed om te weten: Volgend jaar komt Endless Borders op NPO2. Interessant voor jouw programmering?
Themajaar 2023 Leven met Oorlog Dit herdenkingsjaar heeft Platform WO2 het thema: ‘Leven met oorlog’ centraal staan. We staan stil bij de impact van oorlog op mensen, families en de samenleving. Ga jij een activiteit organiseren die aansluit bij het thema Leven met Oorlog? Je kunt de activiteit aanmelden bij Platform WO2 en via dit formulier op de agenda te zetten.
Tegenlicht Meet-up: Vrijheidsstrijders Wil jij in gesprek met bezoekers door een Tegenlicht Meet-up te organiseren over vrijheid in jouw bibliotheek? De Tegenlicht documentaire ‘Vrijheidsstrijders’ zou goed passen bij dit thema. Ook ‘Trust me, I’m a journalist’ is een goede gespreksstarter over persvrijheid en de waarde van journalistiek onderzoek.
Inspirerende voorbeelden
Weert Respecteert In november vierde Weert voor de vierde keer een maand lang diversiteit in de stad. Weert Respecteert draait om elkaar ontmoeten en nieuwsgierig zijn naar het verhaal van de ander. Bibliocenter kon natuurlijk niet ontbreken als een van de partnerorganisaties. Op de agenda bij de bibliotheek stonden onder andere mensenbieb, waar je levende 'boeken' kon lenen en een schrijversbezoek van Lale Gül. Ook was het mogelijk om te ervaren hoe het is om ongelijk behandeld te worden met de Virtual Reality Experience van ADV Limburg.
Themamaand Vrijheid en Democratie in SCHUNCK SCHUNCK Bibliotheek organiseerde zeven activiteiten in de maanden april en mei 2022 om stil te staan bij oorlog, vrede, verleden en heden. Dit interview laat zien waarom het zo belangrijk is dat de bibliotheek dit thema oppakt.
Vrijheid in Gelderland Gelderse bibliotheken stonden in 2021-2022 stil bij vrijheid tijdens de Vrijheidsdagen. Met partnerorganisaties genereerden zij aandacht en blijvend bewustzijn rondom vrijheid bij zoveel mogelijk jonge Gelderlanders. De programmering kwam tot stand samen met een jongerenpanel. Actuele thema’s, zoals polarisatie, meningsvorming, diversiteit en inclusie, werden gekoppeld aan de historische context van de Tweede Wereldoorlog. Door de link naar vandaag de dag, werden jongeren écht aan het denken gezet. Zij maakten een marcom-toolkit, die ook bibliotheken buiten Gelderland kan inspireren in de programmering.
Vrijheid in verbondenheid in Oss In 2022 was Noord-Brabant gastprovincie en Oss gastgemeente voor de Nationale 5-mei-viering van de bevrijding. Op initiatief van de gemeente Oss werden er op en rondom deze dag allerlei activiteiten georganiseerd in Oss en kernen, zo ook door de de bibliotheek en Stadsarchief Oss. En daarvoor gingen ze vaak naar buiten. Bijvoorbeeld tijdens een geocacheroute en een bevrijdingswandeling. Wat zijn belangrijke historische of actuele plekken in jouw omgeving waar je bibliotheekbezoekers mee naartoe kunt nemen in het kader van vrijheid?
Leestip:
Het is oorlog maar niemand die het ziet - Huib Modderkolk
Hoe vrij zijn we eigenlijk echt als digitale burgers? Modderkolk beschrijft in Het is oorlog maar niemand die het ziet stapsgewijs hoe groot onze afhankelijkheid van technologie is en welke risico’s daarmee gepaard gaan. Vijandige regimes dringen ongezien Nederlandse organisaties binnen en overheden en bedrijven slurpen data. Iedere ontdekking roept nieuwe vragen op. Wie leest mee met onze appjes? Hoe ver reiken de tentakels van de Nederlandse veiligheidsdiensten? En hoe kunnen we onszelf beschermen?