Desinformatie

Informatie. Het internet staat er vol mee. De toegang tot zoveel informatie is zowel een zegen als een vloek. Want hoe weet je nu of de informatie die je leest of ziet betrouwbaar is. Tegenwoordig is dit niet meer zo makkelijk.

Alles wat jij op het internet doet wordt opgeslagen via cookies en gebruikt door algoritmes. Het algoritme leert jou kennen. Hierdoor zie je alleen nog content waarin jij geïnteresseerd bent.

Het is belangrijk om je ervan bewust te zijn, dat je je op het internet in jouw eigen bubbel bevindt. Niet alleen op Netflix, Youtube en social media maar ook op Google. Aan de ene kant heel handig, omdat je de informatie of media krijgt waar je waarschijnlijk naar op zoek bent. Aan de andere kant ook wel gevaarlijk, omdat je vaak maar één kant van het verhaal ziet en je dit niet altijd in de gaten hebt.

Maar hoe zorg je er voor dat je weer 'neutrale' informatie vindt? Allereerst, laat minder 'sporen' achter. Like en/of deel niet alles én wis je cookies en geschiedenis iedere dag. Daarnaast kun je bijvoorbeeld verschillende nieuwssites volgen, zodat je via verschillende kanalen nieuws en media tot je neemt.

Tip: weiger de cookies

Wat zijn algoritmes?

Een algoritme is een regelset die de gewenste uitvoer produceert. Algortimes worden gebruikt voor kunstmatige intelligentie. Kunstmatige intelligentie bestaat uit 3 lagen. Welke 3 lagen dat zijn, zie je in de afbeelding.

Een voorbeeld van kunstmatige intelligentie is Google Maps. Een voorbeeld van machine learning is een app die jouw moedervlek beoordeelt. Tot slot nog een voorbeeld van deep learning. Gedeeltelijk zit dat al in de naam verstopt, namelijk deep fake.

Persvrijheid

Zoals hierboven beschreven is het lastig om neutrale informatie te vinden. Dit komt mede doordat vrijwel iedereen dingen kan schrijven en delen op het internet. Om je toch goed te kunnen laten informeren bij bijvoorbeeld verkiezingen is het belangrijk om de bronnen te controleren.

Een essentieel onderdeel van betrouwbare informatie is dat journalisten onafhankelijk hun werk kunnen doen en niet bang hoeven te zijn voor macht en controle van de overheid of andere organisaties. Daardoor kunnen journalisten niet gekleurde artikelen schrijven en kunnen burgers weloverwogen keuzes maken of ze bijvoorbeeld wel of niet op een bepaalde partij stemmen, of producten kopen bij een bepaald bedrijf etc.

Persvrijheid en onafhankelijke media zijn echter niet vanzelfsprekend. In veel landen, ook in Europa, staat mediavrijheid onder druk en worden met name vrouwelijke journalisten bedreigd. Lees wat Nederland doet om de vrijheid van meningsuiting, internetvrijheid en onafhankelijke journalistiek wereldwijd te bevorderen.

Nieuwscheckers

Isdatechtzo.nl is ontwikkeld om bezoekers te informeren over de werking van nepnieuws en hoe je kan herkennen of een bericht betrouwbaar is.
Nieuwscheckers is een factcheck-initiatief van de opleiding Journalistiek en Nieuwe Media van de Universiteit Leiden.
Met de tool RadiTube kun je video’s doorzoeken aan de hand van zoektermen. Zo krijg je beter zicht op desinformatie op YouTube.
De tool DeepfakeProof scant eenvoudig een website op synthetische media, zoals foto’s van mensen die niet bestaan.
Hoe weet je of een video van een Tweede Kamerdebat gemanipuleerd of authentiek is? De tool Video Factchecker kan het voor je uitzoeken. Het algoritme van de tool vergelijkt een video van sociale media met de tijdlijn van de beelden van de Tweede Kamer. Zo kun je snel zien of het gegeven antwoord bij de gestelde vraag hoort. Op dit moment staan alleen de Algemene Beschouwingen van 2022 in de tool, maar de ambitie is om alle Tweede Kamerdebatten op te nemen.