Interview SCHUNCK
Themamaand vrijheid & democratie
Ter gelegenheid van de Nationale Dodenherdenking en Bevrijdingsdag 2022 programmeerde SCHUNCK Bibliotheek – in samenwerking met Comité 4 en 5 mei Heerlen – de hele maand mei verschillende lezingen en evenementen die stilstaan bij het thema bevrijding en democratie. Maar hoewel het thema nu extra in de spotlight staat, heeft de bieb week in week uit aandacht voor het belang van taal in onze maatschappij. Dat we in een democratisch land wonen, en daar naar handelen, is voor een groot deel van de Nederlanders vanzelfsprekend. Er is echter ook een deel voor wie dat níet het geval is. In een democratische maatschappij wordt namelijk uitgegaan van een aantal basisbeginselen: mensen moeten kunnen lezen, schrijven en vooral begrijpen hoe de overheid, het politieke systeem en het stemrecht werkt. En dat is lang niet voor iedereen een gegeven. Er is nog altijd een grote groep mensen die kampt met laaggeletterdheid. Ook zijn er velen die zich niet gehoord voelen in onze maatschappij en daarom hun stemrecht niet benutten. Zonde, want vaak is dit een resultaat van miscommunicatie en onbegrip. Mede om deze reden heeft de bieb een programma opgezet dat gericht is op leesbevordering en mediawijsheid. Er zijn diverse initiatieven die mensen uit verschillende lagen van de bevolking op een laagdrempelige manier bijspijkeren rondom dit thema.
Democratie lijkt vanzelfsprekend, maar het heeft onderhoud nodig
Eugene van Loo is verantwoordelijk voor de programmering van de bibliotheek en werkt voor team Educatie aan mediawijsheid- en literatuurprogramma’s voor het primair en voortgezet onderwijs. Hij vertelt: “Democratie lijkt vanzelfsprekend, maar het heeft onderhoud nodig. Zo moeten burgers de taal machtig zijn om deel te kunnen nemen aan alle processen. Je moet weten wat het nut is van stemmen en wat jouw rol daarin is. Voor velen is dat al niet duidelijk. Dat zagen we ook terug in de lokale verkiezingen: daar was wederom een lage opkomst. Er is dus werk aan de winkel.” Dat werk gebeurt in de vorm van programmering, gericht op verschillende doelgroepen. “Enerzijds is er een programma voor mensen die wel de intentie hebben om te gaan stemmen, maar zich graag nog willen verdiepen in de verschillende thema’s. Voor hen zijn er lezingen en discussies. Daarnaast is er de groep die kampt met lees- en begripsproblemen.”
Voor deze laatste groep heeft de bieb ook een breed programma – niet alleen nu, maar het hele jaar door. Zo zijn er wekelijks taalcafés in alle vier de biebvestigingen, waarin zowel anderstaligen als laaggeletterde Nederlanders de taal leren, en tegelijkertijd andere mensen ontmoeten. Daarnaast is er het Uur van de Buurt, waarin buurtbewoners elkaar ontmoeten en van elkaar leren. Vaak wordt dit ook gekoppeld aan een actueel thema. Eugene: “In verkiezingstijd waren er verschillende lokale politici die kwamen ‘speeddaten’ met burgers. Goed voor het contact met de inwoners, maar ook voor het begrip richting de politiek.”