Verfris je collectie: Leesplezier voor vluchtelingen

Stel je voor: je hebt een gezellige leesclub georganiseerd voor vluchtelingen, maar de boeken waar je uit kunt kiezen gaan voornamelijk over oorlog, slavernij en andere zware onderwerpen. Of een boek is gelabeld met een sticker waarop staat ‘psychotrauma verwerking’. Dat was precies de situatie waar Agnes van Eeten, taalhuiscoördinator en programmamaker bij de Bibliotheken Waalwijk, Sprang-Capelle en Waspik, tegenaan liep. "We merkten al snel dat deze boeken niet bepaald bijdroegen aan het leesplezier", vertelt ze. "Vluchtelingen willen juist even ontspannen, niet weer herinnerd worden aan hun trauma’s!"

Leesclub voor vluchtelingen

De leesclub voor vluchtelingen in Waalwijk begon als een initiatief van Baanbrekers, gericht op Syrische vrouwen. De Bibliotheek Midden-Brabant nam dit succesvolle concept over en breidde het uit naar een bredere doelgroep van anderstaligen. In deze leesclub lezen deelnemers samen boeken in eenvoudige Nederlandse taal, begeleid door getrainde vrijwilligers. "We lezen nu vooral luchtige boeken zoals de 'Leeslicht' series, Chicklit, Baantjer-verhalen, en klassieke liefdesverhalen zoals ‘Tristan en Isolde’ en ‘Romeo en Julia’, omdat deze geen directe link hebben met de traumatische ervaringen van de vluchtelingen", legt Agnes uit.

Initiatief voor jongere vluchtelingen

Ondanks de uitdaging om geschikte boeken te vinden die niet traumatisch zijn, heeft de leesclub zich bewezen als een populaire en effectieve manier om taalvaardigheden te verbeteren en sociale verbindingen te versterken. De Meeleesclub voor volwassenen is zelfs zo’n succes, dat Agnes de mogelijkheden onderzoekt om een soortgelijke activiteit voor jongeren te organiseren. Het idee ontstond mede, omdat een aantal Syrische jongeren tijdens het spreekuur van het taalhuis vroeg of zij in de zomervakantie in de bibliotheek konden oefenen met de Nederlandse taal. “Helaas is er op dit moment nog niets waar zij terecht kunnen, dus als taalhuiscoördinator ben ik naar een partner gestapt die deze doelgroep ook helpt: jongerencentrum Tavenu. We onderzoeken de mogelijkheden om samen een variant op de leesclub te organiseren.”

Meertalig voorlezen

Voor de nog jongere kinderen (2-6 jaar) wordt na de zomer een nieuwe activiteit gestart, namelijk meertalig voorlezen in het Nederlands, Turks, Pools, Oekraïens en Tigrinya (vooral gesproken in Eritrea). In Waalwijk zijn, in verhouding, veel Eritrese vluchtelingen gevestigd. Omdat veel vluchtelingen niet kunnen lezen en schrijven, is het voor hen heel moeilijk om het hun kinderen te leren. "Aangezien de eerste duizend dagen van een kind cruciaal zijn voor de (taal)ontwikkeling, gaan we voorlezen aan deze jonge doelgroep. Te beginnen in de eigen moedertaal. We hopen daarnaast dat ouders en kinderen uit verschillende culturen elkaar beter leren kennen, zodat ze begrip krijgen voor elkaars cultuur", vertelt Agnes enthousiast.

Eten verbindt

Een activiteit die ook gericht is op begrip en verbinding is de kookclub in het buurtrestaurant van ContourdeTwern in Waalwijk, waar vluchtelingen koken en samen eten met lokale bewoners. Agnes: "Er is vaak veel onbegrip tegenover vluchtelingen of tegenover de komst van een asielzoekerscentrum (azc). Lokale bewoners reageren negatief, zijn bang voor criminaliteit, vaak vanuit onwetendheid. De doelgroep is namelijk juist gevlucht uit een gewelddadige situatie. Zij zoeken geen problemen. Door met elkaar in gesprek te gaan en elkaar te leren kennen, kan begrip ontstaan." Ieder jaar maakt Agnes met Go Cooking een receptenkaart in eenvoudige taal. Dit jaar maakte een Syrisch stel een recept voor het buurtrestaurant. Tijdens het koken zijn de anderstaligen bewust bezig met hun taal- en rekenvaardigheden. Daarna kunnen inwoners tegen een gereduceerd tarief de gerechten komen proeven. "Het was geweldig om te zien hoe iedereen genoot van de heerlijke gerechten en elkaars gezelschap. Ik ben zelf ook aangesloten om in gesprek te gaan met de anderstaligen en te peilen waar hun behoefte ligt."

Samenwerkingen

"Om activiteiten te kunnen organiseren die aansluiten bij de behoefte moet je de mensen eerst leren kennen", zegt Agnes. Dat is één van de redenen waarom de bibliotheek veel samenwerkt met partners, zoals Vluchtelingenwerk Zuid-Nederland, jongerencentrum Tavenu en ContourdeTwern. "Deze samenwerkingen zijn cruciaal voor het succes van de activiteiten. Dankzij onze partners kunnen we de behoeften van vluchtelingen peilen en beter begrijpen en onze activiteiten daarop afstemmen", legt Agnes uit.