Bibliotheken als toevluchtsoord

Stel je voor, Amir, een Syrische vluchteling, loopt voor het eerst een Nederlandse bibliotheek binnen. Hij sjouwt een zwaarbeladen rugzak mee, vol herinneringen aan zijn lange reis en onzekerheid over de toekomst. Hij vindt in de bibliotheek een plek van rust, hoop en een thuis.

Waarschijnlijk is dit voor de bibliotheek een herkenbaar scenario. Amir is slechts één van de ongeveer 132.000 vluchtelingen in Nederland (exclusief Oekraïners), en bijna 50.000 asielzoekers en nareizigers die vorig jaar Nederland binnenkwamen. Noord-Brabant heeft in 2024 de taakstelling gekregen om bijna 15.000 plaatsen voor asielzoekers te vinden, en de Brabantse gemeenten moeten hierin een aanzienlijke rol spelen*.

Bibliotheken vormen een belangrijke schakel, omdat ze met hun netwerk toegang bieden tot taal en kennis, maar ook tot een gemeenschap die deze asielzoekers helpt integreren en herstellen. In deze publicatie lees je voorbeelden van Brabantse bibliotheken die ondersteuning bieden aan vluchtelingen.

Rugpijn

“Het leren van Nederlands houdt niet op bij het beheersen van de taal. Je moet taal ook kunnen toepassen in de culturele en sociale context. Zo geef ik les aan iemand die het Nederlands uitmuntend beheerst, maar toch niet aan de dokter durfde te vragen over zijn ernstige rugpijn. Hij dacht dat dat niet zomaar kon. Ik heb hem toen geholpen zijn vraag aan de dokter te verwoorden. Wij hebben als taalnetwerk een verantwoordelijkheid om mensen zodanig vaardig te maken dat zij volwaardig mee kunnen doen in de maatschappij.”

Angelique Uijtdewilligen, Curio, taalnetwerkpartner Bibliotheek West-Brabant

Ontdek in deze publicatie hoe bibliotheken innovatieve programma's hebben opgezet om vluchtelingen te ondersteunen. Van de inspirerende documentaire 'Shadow Game' en creatieve workshops tot een leesclub en prentenboeken voor kinderen. Een GZ-psycholoog benadrukt de bibliotheek als veilige haven voor vluchtelingen. Met toegang tot computers, boeken in de moedertaal en sociale activiteiten voorkomt de bibliotheek isolement. Ook de samenwerking bij de begeleiding van statushouders is cruciaal. Door spreekuren en tolken te organiseren, krijgen vluchtelingen de ondersteuning die ze nodig hebben bij complexe systemen en procedures.

Deze verhalen en initiatieven laten zien dat bibliotheken een baken van hoop, kennis en integratie zijn voor vluchtelingen. Met empathie, praktische hulp en een breed scala aan activiteiten kunnen bibliotheken bijdragen aan een warm welkom en een betere toekomst voor iedereen. Laten we, samen met onze netwerkpartners, zorgen voor een samenleving waarin ook vluchtelingen een plek hebben.

*Op het moment van schrijven (juli 2024) staat de spreidingswet onder druk. In de spreidingswet staat de wettelijke taak van gemeenten in de opvang van asielzoekers beschreven.