Hoe geef je in de programmering ruimte aan interculturele communicatie?
Event manager Susan Brinkmann deelt haar inzichten
Interculturele communicatie gaat om het begrijpen van verschillende normen, waarden en gedragscodes. Bibliotheken kunnen een belangrijke rol spelen in het bevorderen van dat begrip en de communicatie tussen mensen met verschillende culturele achtergronden. Maar hoe ontwikkel je programma's die de culturele diversiteit van de gemeenschap weerspiegelen? Susan Brinkmann, event manager bij de Bibliotheek Eindhoven, geeft inzicht in hoe zij in de programmering ruimte creëert voor interculturele communicatie en hoe zij culturele diversiteit omarmt.
Internationale stad
“Eindhoven is een internationale stad. Dat zien we terug in onze bibliotheek en op de scholen waar onze mediacoaches actief zijn. Het viel me pas op hoe internationaal we écht zijn, toen ik laatst een bezoek bracht aan Forum Groningen. Daar zijn opvallend minder internationals aanwezig.” Susan heeft zichzelf ook altijd ‘internationaal’ gevoeld. Ze draagt de Britse nationaliteit en heeft ouders van Duitse afkomst. Ze reist graag en is altijd nieuwsgierig naar andere culturen. In haar rol als eventmanager betrekt ze dan ook graag andere culturen. “We bereiken nog lang niet iedereen. De hoofdvestiging in het centrum kent drempels, zoals hoge parkeerkosten en moeilijkere bereikbaarheid vanuit de wijken. We zien in de Bibliotheek Eindhoven voornamelijk hoogopgeleide internationals die goed Engels verstaan en spreken. Binnenkort openen we een aantal stadsdeelvestigingen. Ik verwacht dat daar een andere doelgroep gaat komen en dat de taalbarrière misschien een grotere rol gaat spelen. In die zin is een meertalige collectie ook belangrijk.”
Ruimte voor interculturele communicatie in de programmering
De Bibliotheek is volgens Susan een plek waar iedereen welkom is, een 'Third Place' waar niets hoeft of moet. Het faciliteren van ontmoeting en kennisdeling staan centraal, zodat iedereen kan werken aan persoonlijke ontwikkeling en deelname aan de samenleving. Het wekelijks Taalcafé is hier een mooi voorbeeld van. Hierbij zitten mensen uit allerlei landen bij elkaar aan tafel om, onder begeleiding van enthousiaste en betrokken vrijwilligers, te oefenen met de Nederlandse taal. Tegelijkertijd leren ze over de Nederlandse cultuur en ontmoeten ze andere mensen die net als zijzelf de taal willen leren.
"Ga in gesprek met bezoekers. Ik merk dat ze graag iets willen vertellen over hun cultuur of iets willen laten zien en dat ze willen bijdragen aan de programmering vanuit hun kennis en ervaring."
- Susan Brinkmann
Om interculturele communicatie te bevorderen, werkt de Bibliotheek Eindhoven veel samen met partners. Zo organiseren ze 'Living In' lounges in samenwerking met het Holland Expat Center South. Deze lounges omvatten informatiemarkten, presentaties en workshops voor internationals, waarbij steeds een ander thema centraal staat. Een voorbeeld is de ‘happiness' lounge, die gericht is op de mentale gezondheid en activiteiten voor internationals, met aandacht voor het bestrijden van eenzaamheid, wat veel voorkomt bij partners van expats. Er is ook al een 'job & career' lounge geweest en een lounge rondom 'international communities & language'. De eerstvolgende lounge staat in het teken van gezondheid, waar informatie wordt geboden over het Nederlandse gezondheidssysteem en plaatsen waar internationals terecht kunnen voor gezondheidsproblemen. “De GGD zal hier vertegenwoordigd zijn en ook een inloophuis in huiskamer stijl (Inloophuis De Eik), waar je heen kunt als jij of een naaste te maken krijgt met kanker. Internationals weten hen nog niet goed te vinden. Daarom zullen zij zich presenteren op deze 'health lounge'”, licht Susan toe.
Samenwerking met culturele organisaties
De Bibliotheek Eindhoven werkt ook samen met culturele organisaties, zoals het Muziekgebouw, dat is gestart met culturele festivals rondom specifieke groepen, zoals Turks en Indiaas. “Als bibliotheek willen we daarbij aansluiten. We werken ook samen met het Centrum voor de Kunsten Eindhoven (CKE). Zij zetten creatieve projecten in de wijken op, samen met bewoners en kunstenaars, met als doel de sociale cohesie tussen bewoners en culturen in de wijken te versterken. We zijn in gesprek over hoe we met onze wijkvestigingen straks kunnen aansluiten.” Verder werkt de Bibliotheek Eindhoven regelmatig samen met het Parktheater (schouwburg), bijvoorbeeld voor de programmering van Internationale Vrouwendag (8 maart). En er wordt samen opgetrokken met het Natlab (filmhuis) en het Microlab (broedplaats voor designers en zzp’ers) om cultureel relevante programma's te ontwikkelen. Bij het Microlab komen ook veel internationals. Al deze samenwerkingen bevorderen de culturele diversiteit in de programmering.
Susan krijgt een gesigneerd boek van de Bulgaarse community
Culturele diversiteit in de regio
De Bibliotheek Eindhoven richt zich niet specifiek op bepaalde culturen in de regio, maar organiseert vaak Engelstalige activiteiten waar zowel internationals als Nederlanders aan deel kunnen nemen. Recentelijk organiseerden ze een 'Brabants Suikerfeest' voor kinderen uit minderbedeelde gezinnen, wat een groot succes was en nieuwe gezinnen naar de bibliotheek trok. Susan verwacht dat er in de nieuwe wijkvestigingen meer programma's zullen worden ontwikkeld waarbij gemeenschappen zelf een rol spelen in de programmering. “In iedere vestiging komt een community librarian die contacten met burgers gaat onderhouden.”
In gesprek met community’s
Susan geeft het advies om open te staan voor suggesties van bezoekers met een andere culturele achtergrond. “Ga in gesprek met bezoekers, bijvoorbeeld bij het Taalcafé. Ik merk dat ze graag iets willen vertellen over hun cultuur of iets willen laten zien en dat ze willen bijdragen aan de programmering vanuit hun kennis en ervaring.” Soms ontstaat er dan ineens iets moois, zoals het geschenk dat Susan kreeg vanuit de Bulgaarse community: een gesigneerd boek voor de collectie. De auteur is een bekende Bulgaarse schrijver en het boek is in vele talen vertaald. “Ze hebben een uur in de rij gestaan voor zijn handtekening in het boek. Heel attent”, aldus Susan. Dit benadrukt de waarde van samenwerking en erkenning voor verschillende culturen.