‘Zorg ervoor dat je bedrijfsmodel klaar
voor de toekomst is’
Als adviseurs van Cubiss houden Ilse Pullens en Pepijn Lemmens zich vrijwel dagelijks bezig met innovatie, samen met én voor bibliotheken. Beiden pleiten voor een ruimere interpretatie van het begrip. Want innovatie is veel meer dan vernieuwing van een product of dienst en zeker meer dan alleen ‘iets digitaals’: ,,Het gaat erom of je een toekomstproof organisatiemodel kunt bouwen, waarmee je waarde creëert, levert en behoudt voor inwoners”.
Ilse Pullens - Cubiss
Bibliotheken in Nederland zitten middenin de transitie van de klassieke uitleenbieb naar een educatief-maatschappelijke organisatie. Ook in Limburg zijn er tal van voorbeelden van (succesvolle) projecten, zoals je verderop in dit magazine kunt lezen. In Heerlen wordt er gezinsgericht gewerkt aan taalontwikkeling. In Maas en Peel kiezen ze voor een thematische programmering. En in Venlo is er een plek ontstaan voor kinderen die net wat meer support kunnen krijgen op het gebied van taal en algemene ontwikkeling.
Met andere woorden: in die transitie is er veel ruimte voor veel verschillende vernieuwende projecten. De bandbreedte is enorm en dat zet het pleidooi van Ilse en Pepijn nog maar eens extra kracht bij. ,,Innovatie gaat niet alleen om het bouwen van een nieuwe dienst”, benadrukt Ilse. “Het gaat zeker ook om het afstemmen van je medewerkers, processen en werkwijzen op wat inwoners willen en niet op wat vinden dat ze zouden moeten willen. Vraag- en datagedreven werken dus, in plaats van aanbodgedreven. Met als doel: die meerwaarde creëren, waarop inwoners zitten te wachten en zodoende meer gebruikers aan je verbinden”.
Pepijn: ,,Én, wat ook belangrijk is hierbij, is het borgen en opschalen van die vernieuwingen. We zijn bij de bieb van oudsher al goed om nieuwe ideeën te bedenken. Maar hoe kun je ervoor zorgen dat je op grotere schaal kunt ontwikkelen tot bruikbare concepten.”
Meer verbonden
Essentieel is echter dat je als bibliotheek klaar bent voor de toekomst. Ilse: ,,Iedereen weet dat mensen niet meer zo vaak een boek zullen lenen bij de bieb en ook dat jongeren de bieb niet zomaar een vanzelfsprekende partner vinden. Dus moet je goed kijken hoe je een toekomstproof bedrijfsmodel kunt bouwen, liefst samen met een groep inwoners, dat tegemoet komt aan behoeften van specifieke inwonersegmenten, passend bij jouw missie. Zodat je ook in de toekomst meer verbonden gebruikers hebt.”
Dit betekent onder andere ook dat je als bieb de samenwerking moet opzoeken met andere disciplines. De voorbeelden in dit magazine laten zien dat je als bieb kunt co-creëren met bijvoorbeeld onderwijs, zorgorganisaties en maatschappelijke instellingen. ,,Dat zorgt voor verfrissing”, stelt Pepijn. Ilse knikt: ,,Ook bij ons, hier bij Cubiss, zie je dat er steeds meer
mensen komen werken die geen ‘biebachtergrond’ hebben. Dat zorgt voor een andere kijk op zaken en uiteindelijk voor vernieuwing.”
Pepijn Lemmens - Cubiss
Gaat om mensen
Pepijn geeft aan dat innovatie echt niet altijd om digitalisering hoeft te draaien. Al lijkt dat soms wel zo, zeker omdat er minder boeken worden gelezen. ,,Natuurlijk: in de huidige tijd zal er al snel een digitaal randje aan innovatie zitten”, bekent hij. ,,Maar digitalisering is geen doel an sich. Het kan een middel zijn om vernieuwing te vinden.” Die vernieuwing is en blijft immers mensenwerk, vult Ilse aan: ,,Innovatie is bedoeld voor mensen. Je wil iets verbeteren om meer gebruikers aan je te binden of om je rol in de samenleving te kunnen vervullen. Innovatie mag daarom wat mij betreft nóg dichter op de mensen komen te staan.”
Cubiss helpt bibliotheken graag om de gewenste vernieuwing te vinden. ,,We hebben de kennis, middelen en tools om bibliotheken te helpen met een vraag of idee”, zegt Pepijn. ,,Schroom dan ook niet om ons te bellen of te mailen”, vult Ilse aan. ,,Zelfs als je alleen een idee hebt, dat nog lang niet af is. We gaan graag het gesprek aan.”