Voorwoord

Mooi, dacht ik toen. Dit biedt kansen, ook om het overleg met mijn gemeente nieuw leven in te blazen. Altena was in 2019 ontstaan uit drie fusiegemeenten en er waren daarna wel plannen om met elkaar in gesprek te gaan, maar dat lukte steeds maar niet. Het hielp dat de gemeenteraad eind 2022 besloot dat er een evaluatie van het bibliotheekwerk moest komen. Toen een jaar later ook de wetswijziging zich aankondigde, hadden we een mooie kapstok om het overleg weer op te pakken.

Uiteindelijk heeft dat geleid tot een visie op bibliotheekwerk voor de periode 2025-2030, unaniem aangenomen door de gemeenteraad. Ik weet het, in een eerder gesprek met Cubiss zei ik dat de gemeente weleens mag uitstralen dat de bibliotheek familie is, geen plicht. Dat is nu veranderd. Door dat hele proces van met elkaar naar een toekomstvisie toewerken, word je echt … familie.

Natuurlijk, de wetswijziging staat pas voor volgend jaar op de agenda. Maar in onze toekomstvisie zijn al wel de uitgangspunten van de wet opgenomen zoals die nu bekend zijn. Goed om in het artikel met directeur-bestuurder Henk Snier van Cubiss-Bisc te lezen dat daarop ook door andere bibliotheken en partijen al volop wordt voorgesorteerd.

Zelf ben ik heel blij met de erkenning die uit de vernieuwde wet spreekt. Dat er echt is gekozen voor professionaliteit binnen het bibliotheekwerk. Een zorgplicht is toch heel wat anders dan de bevorderingstaak die gemeenten eerst hadden. Het geeft de Bibliotheek ook status: de vrijblijvendheid is ervan af. Zeker voor de mensen die al lang bij ons werken en die ook de ontwikkeling tot maatschappelijke bibliotheek hebben meegemaakt, voelt dit als een erkenning.

Jarenlang hebben we moeten strijden om te laten zien dat we meer doen dan alleen maar boeken uitlenen. De zorgplicht die wordt ingesteld, is voor gemeenten tegelijk een soort verplichting om zich meer te verdiepen in hun bibliotheken. Die zijn nu gewoon veel meer van hen geworden.

Wel zullen we duidelijk moeten laten zien waar we als bibliotheek wel en niet voor staan. We hebben namelijk een bepaalde positie gekregen. Ik merk nu dat er wat makkelijker vanuit de gemeente de vraag komt of wij iets kunnen oppakken. Prima, maar dan moeten daarvoor ook de menskracht en/of middelen meekomen. We moeten als bibliotheek ondernemerschap laten zien. Ik las dat ook collega Robin Verleisdonk nog best veel bibliotheken ziet die meer doen voor minder geld.

Aan de gemeenten en provincies zou ik willen meegeven om met name de eerstkomende tijd veel in gesprek te gaan met de bibliotheken. Het is een verandering die we met elkaar moeten aangaan. Er zit ook veel verschil tussen bibliotheken. Wat in een stad gebeurt, is heel anders dan wat er, zoals bij mij op het platteland gebeurt. Ik heb een heel groot gebied, met 21 kleine kernen, drie kernvestigingen en twaalf service- en afhaalpunten. Elders zijn bibliotheken die voor wel zes gemeenten werken. Je kunt er geen eenheidsworst van maken.

Ook als Brabantse Netwerkbibliotheek (BNB) moeten we elkaar de komende tijd in dit traject vasthouden. Om dingen met elkaar te delen, maar ook om wat nog niet lukt aan collega’s voor te leggen. Echt, je leert van elkaar. Maar vooral: blijf doorzetten, doorzetten, doorzetten. Uiteindelijk kom je er!

Marian van der Wal Directeur-bestuurder Bibliotheek CultuurPuntAltena